Saturday, October 22, 2005

مثلث برموداچيست؟

این محل فتنه‌انگیز و تقریبا باور نکردنی اسرار غیر قابل توصیف جهان را به خود اختصاص داده است. مثلث برمودا نامش را در نتیجه ناپدید شدن 6 هواپیمای نیروی دریایی همراه با تمام سرنشینان آنها در پنجم دسامبر 1945 کسب کرد. موقعیت مثلث برمودا مثلث برمودا واقعا یک مثلث نیست، بلکه شباهت بیشتری به یک بیضی (و شاید هم دایره‌ای بزرگ) دارد که در روی بخشی از اقیانوس اطلس در سواحل جنوب شرقی آمریکا واقع است. راس آن نزدیک برمودا و قسمت انحنای آن از سمت پایین فلوریدا گسترش یافته و از پورتوریکو گذشته ، به طرف جنوب و شرق منحرف شده و از میان دریای سارگاسو عبور کرده و دوباره به طرف برمودا برگشته است. طول جغرافیایی در قسمت غرب مثلث برمودا 80 درجه است، بر روی خطی که شمال حقیقی و شمال مغناطیسی بر یکدیگر منطبق می‌گردند. در این نقطه هیچ انحرافی در قطب نما محاسبه نمی‌شود. وینسنت گادیس که مثلث برمودا را نامگذاری کرده، آن را به صورت زیر توصیف می‌کند: « یک خط از فلوریدا تا برمودا ، دیگری از برمودا تا پورتویکو می‌گذرد و سومین خط از میان باهاما به فلوریدا بر می‌گردد. » آخرین پیامهای مخابره شده آنها با برج مراقبت حاکی از وضعیت غیر عادی ، عدم روئیت خشکی ، از کار افتادن قطب نماها یا چرخش سریع عقربه آنها و اطمینان نداشتن از موقعیتشان بود. این در حالی بود که شرایط جوی برای پرواز مساعد بود و خلبانان و دیگر سرنشینان افرادی با تجربه و ورزیده بودند. با وجود مدتها جستجو هیچ اثری از قطعه شکسته ، لکه روغن ، آثاری از اجسام شناور ، خدمه یا تجمع مشکوکی از کوسه‌ها دیده نشد. هیچ حادثه‌ای چه قبل و چه بعد از آن ، تا این حد حیرت‌آورتر از ناپدید شدن دسته جمعی هواپیماهای مذکور نبوده است. در حوادثی مشابه در این منطقه ‌قایقها و کشتیهایی مفقود شده‌اند (قربانیان مثلث برمودا)، در برخی موارد هم فقط خدمه و سرنشینان ناپدید گشته‌اند. منطقه وحشت همه روزه هواپیماهای متعددی بر فراز مثلث برمودا پرواز می‌کنند. کشتیهای بزرگ و کوچک در آبهای آن در حال تردند و افراد زیادی برای بازدید ، به این منطقه مسافرت می‌کنند، بدون آنکه اتفاقی بیفتد. از طرف دیگر ، در دریاها و اقیانوسها در سراسر دنیا ، کشتیها و هواپیماهای زیادی مفقود شده و می‌شوند. پس چرا فقط مثلث برمودا از بقیه مناطق تفکیک شده است. علت این است که اولا هیچ امیدی برای یافتن حتی اثر و نشانه‌ای وجود ندارد. ثانیا در هیچ منطقه دیگر چنین ناپدید شدنهای بی دلیل ، بیشمار و نامعلوم روی نداده و به این خوبی ثبت نشده است. مشاهدات و گزارشات در بیشتر اتفاقات مثلث برمودا ، اکثر هواپیماها در حالی ناپدید شده‌اند که تماس رادیویی خود را با ایستگاههای مبدا و مقصدشان تا آخرین لحظه حفظ کرده‌اند و یا برخی دیگر در لحظات آخر پیامهای غیر عادی مخابره کرده‌اند که حاکی از عدم کنترل آنان بر روی دستگاه و ابزارها بوده است و یا چرخش عقربه‌های قطب نما به دور خود و تغییر رنگ آسمان اطراف به زردی و مه آلودی ، آن هم در روز صاف و آفتابی و یا تغییراتی غیر عادی در آبها که تا لحظاتی قبل آرام بوده‌اند، بدون بیان هیچ دلیل روشنی از چگونگی این وقایع. این پیامها رفته رفته ضعیف‌تر و غیرقابل تشخیص‌تر شده و یا سریعا قطع شده‌اند. دقیقا مثل اینکه چیزی ارتباط رادیویی را قطع کرده باشد و یا چنانچه اظهار عقیده شده، در حال دور شدن و عقب رفتن از فضا و زمان بوده و دورتر و دورتر شده‌اند. در برخی موارد گزارشها حاکی از آن بود که نوری ناشناخته و غیر قابل تشریح روئیت شده است. همچنین توده سیاه و تاریکی در سطح دریا که پس از مدتی ناپدید شده ، در جریان اتفاقات مزبور گزارش شده است. در مواردی هم گزارش شده که نقطه تاریک بزرگی در میان ستارگان در آسمان دیده شده که نوری متحرک از طرف زمین به آن قسمت وارد شده و سپس هر دو ناپدید شده‌اند. در تمام مدت دیده شدن تاریکی ، دستگاهها و سایر ابزارهای قایق‌های ناظر از کار افتاده بودند که پس از رفع تاریکی آسمان ، دوباره شروع بکار کرده‌اند. در یک مورد هم پیامی عجیب از یک کشتی باری ژاپنی بدین مضمون دریافت گردید. "خطری همانند یک خنجر هم اکنون ... به سرعت می‌آید ... ما نمی‌توانیم فرار کنیم ..." در هر حال بدون اینکه مشخص شود خنجر چه بود، کشتی ناپدید شد. علل واقعه ,علل فرضی طبیعی توضیحات و علل فرضی مختلفی درباره حوادث مثلث برمودا ارائه شده است که معمول‌ترین فرضیات بر اساس مرگ غیر طبیعی (زیرا هیچ جسدی تا کنون بدست نیامده است.) بنا شده است. این توضیحات عبارتند از: جزر و مد ناگهانی دریا در نتیجه زلزله در اعماق دریا ، وزش بادهای مخرب و اختلالات جوی ، گویهای آتشفشان که موجب انفجار هواپیماها می‌شود، گرفتار آمدن در جاذبه یک گرداب یا گردباد که باعث سقوط و انهدام هواپیماها یا انحراف مسیر کشتیها و مفقود شدن آنها در آب می‌شود، تحت تاثیر نیرویی مغناطیسی قرار گرفتن و اختلالات امواج الکترومغناطیسی، ولی این دلایل توجیه قابل قبولی برای ناپدید شدن هواپیماها و کشتیهای متعدد در یک منطقه نیست. علل فرضی غیر طبیعی دستگیری و ربوده شدن به وسیله زیردریایی یا بشقاب پرنده‌هایی متعلق به کراتی دیگر که برای تحقیق درباره حیات و زندگی باستان و حال ما انسانها به کره زمین آمده‌اند، می‌تواند علتی غیر طبیعی برای توجیه وقایع باشد. یکی از عجیب‌ترین پیشنهادات در این مورد بوسیله ادگار کایس ، پیشگو و روانکاو و حکیم در دهه پنجم قرن بیست ، ارائه شده است. به عقیده وی قرنها قبل از کشف اشعه لیزر ، بومیان سواحل اقیانوس اطلس از کریستال به عنوان یک منبع انرژی و قدرت استفاده می‌کردند. به نظر کاین نوعی نیروی شیطانی القا شده از سوی آنها ، در عمق یک مایلی در قسمت غرب اندروس غرق شده که هنوز در برخی مواقع باعث از کار انداختن ابزار و وسایل الکتریکی کشتیها ، هواپیماها و در نهایت نابودی آنها می‌گردد. ام. ک. جساپ که یک فضانورد ، منجم و متخصص کره ماه است، در کتابش به نام « در مورد بشقاب پرنده‌ها » ابزار می‌دارد که ناپدید شدن کشتیهای مشهور در مثلث برمودا ، به وسیله اجسام پرنده صورت گرفته است. وی مفقود شدن خدمه آنها را نیز به اجسام مزبور ربط می‌دهد. به عقیده جساپ یوفوها هر چه هستند، حوزه مغناطیسی موقتی ایجاد می‌کنند که دارای طرحی یونیزه شده است و می‌تواند باعث متلاشی شدن یا ناپدید شدن هواپیماها و کشتیها گردد. او روی این سوال کار می‌کرد که چگونه نیروی مغناطیسی کنترل شده و می‌تواند باعث نامرئی شدن گردد. نظریه میدان واحد انیشتین او را مجذوب کرده بود. جساپ هر دو اینها را کلیدی می‌دانست برای ظهور و محو شدن ناگهانی بشقاب پرنده‌ها و ناپدید شدن کشتیها و هواپیماها. ولی مرگ امکان ادامه فعالیت و نتیجه گیری را از جساپ گرفت و تحقیقاتش نیمه تمام ماند. داستانی عجیب حادثه‌ای در اثر اختلال زمانی در فرودگاه میامی رخ داد که هرگز توضیحی قابل قبول برای آن وجود نداشته است. این واقعه مربوط به یک هواپیمای مسافربری بود که برای فرود در باند آماده بود و با رادار مرکز کنترل هوایی ردیابی می‌گردید که ناگهان ده دقیقه از صفحه رادار ناپدید شد و سپس دوباره ظاهر گشت. هواپیما بدون هیچ واقعه‌ای فرود آمد و خلبان و خدمه از آنچه افراد پایگاه می‌گفتند ابراز تعجب کردند، زیرا تا آنجا که به خدمه مربوط می‌شد، هیچ اتفاق غیر عادی نیفتاده بود. جالب این که ساعتهای همه آنها حدود ده دقیقه از زمان واقعی عقب‌تر بود. در حالی که هواپیما درست 20 دقیقه قبل از این واقعه وقت اصلی را کنترل کرده بود و در آن هنگام هیچ اختلاف زمانی وجود داشت. آیا مثلث برمودا و نقاط مشخص دیگر به صورت ماشینی عظیم عمل می‌کنند تا اختلالاتی بوجود آورند؟ آیا آنها می‌توانند گردابهایی را چه در داخل و چه در خارج از جو بوجود آورند که اجسام و اشیا به داخل آنها بیفتد و به بعد زمان و مکانی دیگر منتقل شوند؟ گذشته و آینده برمودا به نظر می‌رسد که این منطقه طی زمانهای متمادی گذشته نیز در افسانه‌ها به منزله مکانی ترسناک وجود داشته و حتی خیلی قبل از تاریخ کشف آن و بعد از آن تاریخ تا صدها سال با عناوین «دریایی از مقبره‌ها» ، «مثلث شیطان» ، «مثلث مرگ» ، «دریای بدبختی» ، «گورستان آتلانتیک» نامیده می‌شده است. شومی و بدشگونی مثلث برمودا حتی در عصر فضا نیز باعث تعجب انسانهایی چون کریستف کلمب و فضانوردان آپولو 13 که یکی کاشف در زمین و دیگری در فضاست، شده است. اینکه چرا وقایع عجیب این منطقه گزارش نمی‌شود، شاید به دلیل ایجاد رعب و وحشت عمومی باشد، شاید هم چون دلیل اصلی وقایع معلوم نیست، اتفاقات مربوطه بازتاب نمی‌یابد. البته در اغلب گزارشات ارائه شده هم سانسورهایی وجود دارد که اصل وقایع را سرپوشیده نگه می‌دارد. آیا این مثلث دوباره قربانیان دیگری می‌گیرد؟ آیا بشر موفق به کشف راز آن خواهد شد؟ و بسیاری آیاها و پرسشهای بی جواب دیگر که مسلما در ذهن شما هم وجود دارد. از افسانه تا واقعيت حدود شصت سال قبل در يك روز آفتابي ۵ هواپيماي نيروي دريايي آمريكا كه به پرواز شماره ۱۹ معروف شدند، پايگاهي در فلوريدا را براي انجام يك گشت روزمره ترك كردند، اما هرگز هواپيماهاي مزبور ويا خدمه آنان پس از ترك پايگاه مشاهده نشدند و بدين ترتيب افسانه اي متولد شد. نام مثلث برمودا به منطقه اي در اقيانوس اطلس اطلاق مي شود كه از سه رأس ميامي، برمودا و پورتوريكو تشكيل شده واگرچه هيچكس آمار دقيقي در دست ندارد، اما مي دانيم كه در قرن گذشته تعداد كثيري كشتي و هواپيما درون اين مثلث فرضي و بدون باقي گذاشتن كمترين نشانه اي ناپديد شده اند. ويژگي هاي غيرعادي اين منطقه از زمين درگذشته نيز مورد توجه قرار گرفته، به طوري كه كريستوفر كلمب نيز در دفتر ثبت وقايع از رفتار غيرعادي قطب نماي خود در گذر از اين منطقه سخن گفته است. با وجود توجهي كه از دوران قديم به اين ناحيه وجود داشته، نام مثلث برمودا از زماني بر سر زبان ها افتاد كه وينسنت گاديس در آگوست سال ۱۹۶۴ در گزارشي كه راجع به ناپد يد شد ن پرواز شماره ۱۹ براي مجله «آرگوسي» نوشت، براي نخستين بار اصطلاح مزبور را بيان كرد ومقاله وي اسطوره سازي در اين خصوص را جان تازه اي بخشيد. تاكنون فرضيه هاي عجيب وغريب بسياري براي توصيف آنچه كه بر سر مسافران گمشده آمده، توسط افراد مختلف ارائه شده است. هيولاهاي دريايي غول پيكر، اسكوئيدهاي عظيم الجثه و يا موجودات فرازميني از جمله عواملي بوده اند كه ناپديد شدن ها به آنان نسبت داده شده و ربوده شدن توسط موجودات فضايي، وجود يك بعد ناشناخته و همچنين خروج مقادير عظيمي گاز متان از اعماق اقيانوس در دوره هاي مختلف به عنوان عامل اصلي اين وقايع مورد اشاره قرار گرفته است. جان ريلي، تاريخ نگار بنياد تاريخ نيروي دريايي ايالات متحده، مي گويد: «اين منطقه بسيار پررفت وآمد است واز نخستين روزهاي اكتشاف اروپايي ها به شكل يك تقاطع بسيار پررفت وآمد درآمده است». وي مي افزايد گفتن اين كه تعدادي كشتي و هواپيما در اين منطقه غرق شده اند به همان اندازه عجيب است كه شاهراه نيوجرسي را يك محل پرتصادف ترسناك بناميم. در واقع به اعتقاد جان ريلي، ترافيك در مثلث برمودا به اندازه اي زياد است كه غرق و ناپديد شدن شماري كشتي و هواپيما موضوع چندان عجيبي به نظر نمي رسد. به رغم وجود عقايد گوناگون، واقعيت آن است كه در ناحيه مثلث برمودا ويژگي هاي غيرعادي و عجيبي به چشم مي خورد و در وجود آنها به سختي مي توان ترديد كرد. بر روي زمين منطقه ديگري نيز وجود دارد كه وقايع اسرارآميزي در آن به چشم مي خورد و به درياي شيطان شهرت يافته است. درياي شيطان در ساحل شرقي جاپان واقع شده؛ جايي كه جهت شمال حقيقي كره زمين با جهت شمال مغناطيسي آن در يك راستا قرار مي گيرد و استفاده از قطب نما مي تواند گمراه كننده و حتي خطرناك باشد. منطقه مثلث برمودا همچنين جايگاه تعدادي از عميقترين گودال هاي اقيانوسي در جهان است و لاشه يك هواپيما ممكن است درون يك غار آبي كيلومترها زير سطح اقيانوس از نظرها محو شود. بخش اعظم بستر اقيانوس در اين منطقه در عمق ۱۹ هزار پايي (۵۷۹۱ متري ) گسترده شده، اما در گودال ها اين عمق به يكباره افزايش مي يابد و به طور مثال در رأس جنوبي عمق گودال پورتوريكو به ۲۷۵۰۰ پا (۸۲۲۹ متر) مي رسد. در اين منطقه و در امتداد فلات قاره همچنين تپه هاي زيرآبي فراواني وجود دارد و مطابق اعلام گارد ساحلي، اين تپه هاي پنهان منشأ خطرات بسياري بوده است. وضع اقليم و آب هوا نيز در اين قسمت از زمين از ويژگي هاي منحصر به فردي برخوردار است. ديو فيت، رئيس يكي از مراكز پيش بيني وضع هواي اقيانوس، مي گويد: طوفان ها و تند بادها در اين منطقه بسيار عادي و طبيعي هستند. بنا به اظهار وي، جريان گلف استريم كه در امتداد ضلع غربي اين مثلث جريان مي يابد نيز مي تواندبه عنوان يك عامل مهم مورد توجه قرار گيرد. گلف استريم نام يك جريان اقيانوسي است كه همچون رودخانه اي به عرض ۶۴ تا ۸۰ كيلومتر در ميان اقيانوس اطلس در جريان است و چرخه اي را در ميان اين اقيانوس طي مي كند. جريان آب گرم گلف استريم با سرعت ۲ تا ۴ گره دريايي در حركت است و مي تواند اثرات قابل توجهي بر الگوي آب وهواي منطقه اي كه از آن مي گذرد، برجاي گذارد. فيت مي گويد حتي با وجوداطلاع از شرايط جوي نمي توان وقوع امواج بلند و عظيم را در اين منطقه به درستي پيش بيني كرد. غالباً امواج در داخل جريان گلف استريم ۲ تا ۳ برابر بلند تر از خارج آن است و کشتي رانان غالباً اين جريان اقيانوسي را از ابرها و تورنادوهاي موجود بر فراز آن تشخيص مي دهند. مطابق اعلام مقامات گاردساحلي، توفان هاي غيرقابل پيش بيني در منطقه كارائيب منجر به وقوع گرداب هاي عظيمي مي شود كه مي تواند براي کشتي هاوحتي هواپيماها فاجعه آفرين باشد. هنوز هم داستان سرايي در خصوص اسكوئيدهاي غول پيكري كه با بازوان خود كشتي ها را به كف اقيانوس مي كشند و يا ماجراهايي در ارتباط با خشم مادرطبيعت و مجازات انسان هاي خطاكار و نيز سرقت آدم هاي فضايي و سفر به ابعاد ناشناخته كيهان با مثلث برمودا گره خورده اما واقعيت آن است كه بايد ريشه اين ناپد يدشد ن ها وفجايع را در عوامل زميني و واقعي تر جست وجو كرد. سياره ما بسيار پيچيده تر از آن است كه بتوان ادعا كرد بر شناسايي تمامي زوايا و خصوصيات آن فايق آمده ايم. هنوز هم مسائل زيادي براي كشف وجود دارد؛ ويژگي هاي اسرارآميزي كه ريشه فجايع و اسرار مثلث برمودا را بايد در آنها كاوش نمود. (نشنل جغرافيه ،سخن وآفتاب) .

Wednesday, October 12, 2005

روز جهانی مقابله با بلايای طبيعی

گرينويچ - سه شنبه 11 اکتبر 2005 پيمان مويدی روز جهانی مقابله با بلايای طبيعی سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به آن امروز چهارشنبه مصادف با روز بين المللی مقابله با بلايای طبيعی می کوشند با اجرای برنامه های مختلف رسانه ای، نشست های گوناگون و فعال ساختن سازمان های غيردولتی در کشورهايی که بيش از همه در معرض آسيب های طبيعی هستند، به مردم بياموزند که چگونه با خطر زندگی کنند. کمک های مالی به شکل وام های بدون بهره يا کم بهره به بازماندگان حوادث طبيعی از جمله ديگر فعاليت های سازمان ملل در سالهای اخير بوده است. مراسم روز بين المللی مقابله با بلايای طبيعی، امسال در حالی برگزار می شود که تنها چهار روز از وقوع زلزله پرقدرت ديگری در آسيا می گذرد، آمريکا هنوز وقوع دو توفان کاترينا و ريتا را فراموش نکرده و آسيای جنوب شرقی، پس از گذشت حدود ده ماه، با پيامدهای دريالرز (سونامی) عظيم سال گذشته روبروست. بلايای طبيعی، حد و مرز جغرافيايی نمی شناسد و گستره عظيمی از زمين لرزه و آتش فشان تا سيل و قحطی و خشکسالی را در بر می گيرد، با اين حال هرگاه که صحبت از بلايای طبيعی به ميان می آيد، شايد سهم منطقه آسيا و دو سوی اقيانوس آرام از زمين لرزه پر رنگ تر جلوه کند. برای ساکنان اين ناحيه پهناور، که پرجمعيت ترين نقاط جهان را نيز در بر مي گيرد، آموختن اينکه چگونه بايد با خطر هميشگی وقوع بلايای طبيعی زندگی کرد، امری حياتی است. بر اساس آمار در سالهای اخير در اين ناحيه تنها بلايای طبيعی مرتبط با آب، نظير سيل و يا سونامی، به طور مستقيم بر زندگی يک و نيم ميليارد نفر تاثير گذاشته، چند صد هزار کشته و صدها ميليارد دلار خسارت به همراه داشته است. از امسال، سازمان ملل متحد دهه ای را با عنوان "آموزش و توسعه پايدار" آغاز کرده و در آن، آگاهی دادن به مردم برای اينکه چگونه خطر بلايای طبيعی را به حداقل رسانده و اطلاعات و تجربيات خود را در اختيار يکديگر بگذارند، از سرفصلهای اصلی است. گذشته از آموزش، سازمان ملل متحد از چند سال پيش، با اجرای برنامه ای با عنوان "کمک های مالی کوچک" اعطای اعتبارات مالی به ساکنان مناطق آسيب ديده را آغاز کرده و هم اکنون حدود 80 ميليون نفر، تحت پوشش اين کمک ها هستند و نهادهای مالی وابسته به سازمان ملل ادعا می کنند تا حدود سه ميليارد نفر، در نهايت می توانند تحت پوشش اين برنامه قرار گيرند. بر اساس اين روش، که مقامات سازمان ملل، آن را نه تنها راه مقابله با بلايای طبيعی، که راه مبارزه با فقر هم می دانند، در کوتاه مدت کمک های مالی به بازماندگان بلايای طبيعی داده می شود تا احتياجات اوليه خود را بعد از واقعه تامين کنند و در بلند مدت امکانات مالی برای از سرگيری کار و کسب و چرخه طبيعی زندگی در اختيار متقاضيان قرار داده می شود. با اين همه، برنامه پر هزينه و گسترده سازمان ملل متحد، منتقدان فراوانی نيز دارد. اين عده می گويند، محدوديت های اين روش، در نهايت اين طرح را با مشکل مواجه خواهد کرد. نخست آنکه، وامی که به آسيب ديدگان پرداخت می شود، بطور معمول، کمتر از آن است که در جريان وقوع فاجعه طبيعی، از دست رفته و مهمتر از آن اينکه حتی همين مبلغ نيز به فوريت و پس از حادثه، در اختيار متقاضيان قرار نمی گيرد. انتقاد جدی ديگر منتقدان آن است که اگرچه چنين اعتباراتی، بيشتر برای افراد محروم و فرودست جوامع در نظر گرفته شده، اما در عمل، بانکها و موسسات مالی وابسته به سازمان ملل، برای پرداخت وام به طبقات فقير، تعلل می کنند و اين افراد در حاشيه قرار می گيرند. اين عده از منتقدان، معتقدند سازمان ملل متحد بايد همچون گذشته، بالاترين توجه خود را به وادار کردن دولت ها برای آموزش شهروندان متمرکز کند تا هزينه های انسانی بلايای طبيعی، به حداقل برسد. بيشتر کشورهای واقع در ناحيه آسيا و دو سوی اقيانوس آرام، از جمله کشورهای در حال توسعه هستند و با آنکه بارها و بارها دچار سيل، زلزله و رانش زمين شده اند، همچنان موضوع آموزش به مردم، مقاوم سازی ساختمانها و هماهنگ سازی مديريت امداد و بحران برای کاستن از خطرات بلايای طبيعی را جدی نمی گيرند. برخی کارشناسان معتقدند، سازمان ملل متحد برای پيشبرد اين اهداف بايد بيش از گذشته از فعاليت های سازمان های غيردولتی در اين کشورها حمايت کند تا به تدريج زمينه های مشارکت مردمی در اجرای طرحهای کمک رسانی سازمان ملل، به شکل گسترده تری فراهم شود.

Tuesday, October 11, 2005

زلزله های مرگبار يک صد سال اخير در جهان

زلزله های مرگبار يک صد سال اخير در جهان طی صد سال اخير، زلزله در مناطق مختلف جهان، جان صدها هزار نفر را گرفته و پيشرفت هايی که بشر در زمينه زلزله شناسی کسب کرده، به ميزان ناچيزی از تعداد قربانيان اين فاجعه طبيعی کاسته است. 28
مارس 2005:در اثر وقوع زلزله ای به بزرگی هشت مميز هفت درجه در مقياس ريشتر در سواحل جزيره نياس واقع در غرب سوماترا در اندونزی حدود 1300 نفر کشته شدند. 22
فوريه 2005:صدها نفر در اثر وقوع زلزله ای به بزرگی شش مميز چهار درجه در مقياس ريشتر در يک منطقه دورافتاده در
نزديکی شهر زرند در استان کرمان ايران جان خود را از دست دادند. 26
دسامبر 2004:زلزله ای به بزرگی هشت مميز نه درجه در مقياس ريشتر در آب های اقيانوس هند، موسوم به سونامی، به کشته شدن صدها هزار نفر از اهالی کشورهای مختلف آسيا منجر شد. 24
فوريه 2004:در اثر وقوع زمين لرزه در شهرهای مديترانه ای کشور مراکش، دست کم 500 نفر کشته شدند. 26
دسامبر 2003:بيش از 26 هزار نفر در اثر وقوع زلزله در شهر تاريخی بم در جنوب ايران کشته شدند. 21
مه 2003: الجزاير شاهد شديدترين زلزله در بيش از دو دهه بود. وقوع زلزله در اين کشور 2000 کشته و بيش از 8000 مجروح بر جای گذاشت. 1
مه 2003:در اثر زمين لرزه در منطقه جنوب شرق ترکيه، بيش از 160 نفر از جمله 83 کودک در يک خوابگاه کشته شدند. 24
فوريه 2003:زمين لرزه در منطقه شين جيانگ در غرب چين به کشته شدن بيش از 260 نفر و تخريب حدود 10 هزار خانه منجر شد. 31
اکتبر 2002:زلزله، تمامی شاگردان يک کلاس درس را در دهکده ای در جنوب ايتاليا به کام مرگ فرستاد. ساختمان مدرسه در اثر زلزله بر سر کودکان فرو ريخت. 26
ژانويه 2001:زلزله ای به بزرگی هفت مميز نه درجه در مقياس ريشتر بخش اعظم ايالت گوجرات در شمال غرب هند را نابود کرد و 20 هزار کشته برجای گذاشت. در اثر اين زلزله، بيش از يک ميليون نفر بی خانمان شدند. شهرهای بوج و احمدآباد متحمل سنگين ترين خسارات ناشی از اين زلزله شدند. 12
نوامبر 1999:در اثر وقوع زلزله ای به قدرت هفت مميز دو درجه در مقياس ريشتر در شهر دوچه در شمال غرب ترکيه، حدود 400 نفر جان باختند. 21
سپتامبر 1999:زلزله ای به بزرگی هفت مميز شش درجه در مقياس ريشتر در تايوان رخ داد و حدود 2500 نفر را به کام مرگ فرستاد. تمامی شهرهای اين جزيره در اثر زلزله خسارت ديدند. 17
اوت 1999:زلزله ای به بزرگی هفت مميز چهار درجه در مقياس ريشتر شهرهای ازميت و استانبول ترکيه را به لرزه درآورد و بيش از 17 هزار کشته بر جای گذاشت. 30
مه 1998:وقوع يک زلزله شديد در شمال افغانستان به کشته شدن بيش از 4 هزار نفر منجر شد. مه 1997:بيش از 1600 نفر در بيرجند واقع در شرق ايران در اثر وقوع زلزله ای به بزرگی هفت مميز يک درجه در مقياس ريشتر کشته شدند. 27
مه 1995:جزيره دورافتاده ساخالين در روسيه صحنه وقوع يک زلزله شديد به بزرگی هفت مميز پنج درجه در مقياس ريشتر بود
که يک هزار و 989 روس در اثر آن کشته شدند. 17
ژانويه 1995:زلزله در شهر کوبه ژاپن به کشته شدن 6 هزار و 430 نفر منجر شد. 30
سپتامبر سال 1993:در اثر وقوع زلزله در غرب و جنوب هند، حدود 10 هزار نفر کشته شدند. 21
ژوئن 1991:در اثر زلزله در استان گيلان در شمال ايران، حدود 40 هزار نفر کشته شدند. 7 دسامبر 1988:زلزله ای به بزرگی شش مميز نه درجه در مقياس ريشتر مناطق شمال غرب جمهوری ارمنستان را به لرزه درآورد
و 25 هزار کشته بر جای گذاشت. 19
سپتامبر 1985:مکزيکوسيتی، پايتخت مکزيک، شاهد زلزله ای شديدی بود که ساختمان ها را با خاک يکسان کرد و بيش از 10 هزار کشته بر جای گذاشت. سپتامبر1978:زمين لرزه طبس در شمال شرق ايران، هزاران کشته بر جای گذاشت. 28
ژوئيه 1976:در شهر تانگشان چين زلزله ای رخ داد که شهر را به ويرانه ای تبديل کرد و جان دست کم 250 هزار نفر را گرفت. 23
دسامبر 1972:در شهر ماناگوآ، پايتخت نيکاراگوئه زلزله ای به بزرگی شش مميز پنج درجه در مقياس ريشتر رخ داد و تا 10 هزار نفر را به کام مرگ فرستاد. ساختمان های بلندی که بدون رعايت اصول ايمنی ساخته شده و به راحتی فروريختند، عامل فاجعه ای خوانده شد که آغازگر آن زلزله بود. 31
مه 1970:وقوع زلزله در رشته کوه های آند در کشور پرو، باعث رانش زمين شد، شهر يونگی را مدفون کرد و 66 هزار را به کام مرگ فرستاد. 26
ژوئيه 1963:زلزله ای به بزرگی شش مميز نه درجه در مقياس ريشتر شهر اسکوپيه، مرکز مقدونيه را به لرزه درآورد و يک هزار نفر را کشت. سپتامبر1962:وقوع زلزله در منطقه بوئين زهرا در نزديکی قزوين در ايران بيش از 20 هزار کشته بر جای گذاشت. 22
مه 1960:شديدترين زلزله ای که تا کنون در جهان ثبت شده به بزرگی9 مميز 5 درجه در مقياس ريشتر مناطقی از کشور شيلی را ويران کرد. اول سپتامبر 1923:وقوع زلزله ای در توکيو به کشته شدن 142 هزار و 800 نفر منجر شد. 18
آوريل 1906:در سانفرانسيسکو، يک رشته لرزه های شديد به وقوع پيوست که تا يک دقيقه ادامه يافت. در پی وقوع اين زمين لرزه، بين 700 تا 3000 نفر يا در اثر فرو ريختن ساختمان ها و يا بروز حريق کشته شدند.
BBC 11:50 گرينويچ - شنبه 08 اکتبر 2005

Monday, October 03, 2005

هشدار نسبت به ذوب سريع یخهای قطب شمال

گزارش دانشمندان در" مرکزاطلاعات برف و يخ آمريکا" حاکی از اين است که برای چهارمين سال متوالی از ميزان يخ های موجود در اقيانوس منجمد شمالی کاسته شده است. بنا براين گزارش مقدار ذوب شدن يخ منطقه قطب شمال، در تابستان امسال بی سابقه بوده و روند موجود نشان می دهد که در طی ده های آينده اين وضعيت وخيم تر خواهد شد. مدارک و شواهد دانشمندان از وضعيت آب و هوای زمين در ۸۰۰ هزار سال گذشته نشان می دهد که همواره يعنی مدتها قبل از پيدايش انسان در کره زمين، در قطب شمال يخ وجود داشته است. البته هوای قطب شمال همواره در تابستان گرمتر شده و با فرارسيدن زمستان دوباره يخبندان شروع ميشود ولی در ۳۰ سال اخير هرتابستان مقدار ذوب شدن يخ ها افزايش يافته. برخی از پژوهشگران معتقدند که افزايش گازهای گلخانه ای در اين روند بسيار موثر بوده است. دانشمندان می گويند که امسال ذوب شدن يخ ها زودتر شروع شده، مقدارذوب شدن يخ ها بيشتر بوده و درجه هوای منطقه به نحو نگران کننده ای افزايش يافته است و اگر با درنظر گرفتن ميزان کنونی ذوب شدن يخ ها هر ده سال ۸ درصد يخ های موجود در قطب شمال کاهش يابد ممکن است تا سال ۲۰۶۰ کل يخهای منطقه از بين برود. محدوديت های موجود مارک سرز، از مرکز اطلاعات يخ و برف آمريکا می گويد:" البته اين هنوز مسئله بحث انگيزی است و بدليل اينکه سيستم جوی بدلايل طبيعی بخصوص در منطقه قطب شمال تغييراتی می کند همواره نوعی عدم قاطعيت در پيش بينی ها وجود دارد." يکی از محدوديت های ديگر اين است که تنها مساحت منطقه پوشيده از يخ تعيين می شود و نه حجم اين يخها. ليز موريس از مرکز بريتانيايی تحقيقات قطب شمال، می گويد:"يک عامل ديگر حرکت يخ های درياهاست. اگر تمام يخ ها در يک نقطه جمع شوند ممکن است همان مقدار يخ را داشته باشيم ولی سطح کمتری را پوشانده باشد. شواهدی در دست است که نشان می دهد بدليل تغيير مسير باد و شايد جريان آب اقيانوس، کوه های يخ در حال جمع شدن در طول ساحل شمالی کاناداست." بيشتر اطلاعات درباره ضخامت يخ ها از مدارک زيردريايی های نظامی بدست می آيد که در دوره جنگ سرد مرتبا در زير يخهای قطب شمال در حرکت بودند. زيردريايی ها می توانند در طول مسيری که ده ها سال قبل پيموده شده حرکت کنند و تفاوت ضخامت يخ های بالای سرشان را اندازه گيری کنند. ولی اگر اين يخها حرکت کرده باشند نمی توان اين محاسبه را انجام داد. دانشمندان هشدار می دهند که با کم شدن يخ ها اقيانوس منجمد شمالی حفاظ يخ خود را از دست می دهد و بهمين دليل مستقيما در معرض حرارت نور آفتاب قرار می گيرد. امواج، حرارت را به عمق آب رسانده و به گرمتر شدن تدريجی آب کمک می کنند. هم روند آماری و هم يافته های مدل های کامپيوتری پيشرفته حکايت از اين دارد که در طی ۶۰ تا ۸۰ سال آينده در طول تايستان يخ های موجود در قطب شمال ذوب خواهند شد. ولی اينکه اين امر چه تاثيری در آب و هوای جهان خواهد داشت هنوز معلوم نيست.

Saturday, October 01, 2005

انبار كردن گازهاى گلخانه اى در اعماق اقيانوسها

اين فكر، در نظر اول، به يك ايده ناشى از ديوانگى شبيه است. اين ايده، كه ما گاز دى اكسيد كربن توليد شده توسط اتومبيلها و كارخانه هاى خود را، بسادگى در اعماق درياها پنهان كنيم، زيرا در اين محل، اين گاز ديگر قادر نيست، باعث گرمتر شدن اتمسفر زمين گردد. اينكه چنين عملى، قاعدتآ انجام پذير ميباشد را، چندى پيش كشتى تحقيقاتى آلمانى با نام "ستاره قطبى" طى يك پروژه پژوهشى بزرگ، ثابت كرد. امشب شما را به شركت در اين بحث دعوت ميكنيم كه، آيا واقعآ اقدام به چنين عملى، يعنى انبار كردن موقت گازهاى گلخانه اى در اعماق درياها، عاقلانه است يا نه. ۵۳ دانشمند از ۷ كشور اروپائى و همچنين آفريقاى جنوبى، چندى پيش پروژه تحقيقاتى خود را در آبهاى اطراف قطب جنوب، واقع بر مدار۵۰ درجه جغرافيائى نيمكره جنوبى، در فاصله ۲۲۰۰ كيلومترى Cape Town آغاز كردند. براى انجام اين پروژه عظيم، پژوهشگران ۹ هفته تمام، بر عرشه كشتى يخ شكن تحقيقاتى آلمان بسر بردند و به آزمايشات خود در جهت كاهش گاز گلخانه اى دى اكسيد كربن در جو زمين پرداختند. طى اين آزمايشها، دانشمندان مقدارى محلول اسيدى سولفات آهن در درون آب اطراف پروانه موتور كشتى خود وارد كردند. بدين ترتيب، كشتى يخ شكن ۱۲ هزار تنى ستاره قطبى، با هر چرخش پروانه موتور خود، اين كود شيميائى را در آب اقيانوس پخش كرد. فولكر اسمتاچك مسئول اجراى اين پروژه تحقيقاتى، در اين زمينه توضيح ميدهد:" بنابراين ما ۷ تن كود شيميائى را، در ۱۵۰ كيلومتر مربع پخش كرديم، يعنى تقريبآ دايره اى با شعاع ۱۵ كيلومتر، كه در آن جلبكها شروع به رشد كردند. در اين منطقه، ميشد مشاهده كرد كه، آب دريا به رنگ سبز درآمد و شمار جانوران نيز در آن رو به افزايش گذاشت." كود شيميائى سولفات آهن باعث شد، رشد جلبكهاى دريائى جهشى چشمگير داشته باشد. طى يك هفته، رشد جلبكها ۲ برابر و در ۳ هفته، پوشش جلبكى اين منطقه، ۵ برابر شد. اساس اين ايده، بسيار ساده است. دانشمندان زمين اقيانوس را با استفاده از كود شيميائى تقويت كرده و امكان رشد سريعتر جلبكها را، فراهم ميآورند. به اين ترتيب، ميزان گاز دى اكسيد كربن در آب اقيانوس، در اين محل كاهش داده ميشود. زمانيكه جلبكها رشد كرده و به سطح آب ميرسند، به جذب گاز دى اكسيد كربن هوا ميپردازند. با رشد پلانكتونها يا گياهان تك سلولى درون اقيانوس نيز، گاز دى اكسيد كربنى كه بصورت حل شده در آب وجود دارد، مورد مصرف قرار ميگيرد و مقدار مصرف شده، دوباره از طريق جو زمين جايگزين ميگردد. طبق محاسبات انجام شده، تا ۱۵ درصد ميزان گاز دى اكسيد كربن را،‌ ميتوان از طريق استفاده كود شيميائى در منطقه وسيعى از كف اقيانوس، كاهش داد. گياهان، كربن محيط خود را جذب ميكنند و حتى زمانيكه آنها پژمرده شده، به اعماق دريا سقوط كرده و از ميان ميروند نيز، كربن اتمسفر را، بطور دائم در خود نگاه ميدارند. رشد جلبكها، توده جانوران كوچك را به خود جلب ميكند و آنها به نوبه خود توجه حيوانات دريائى بزرگتر را بر ميانگيزند. اما استفاده از كود شيميائى در اعماق اقيانوسها، جنبه هاى مضرى را نيز، به همراه دارد. كود سولفات آهن، در واقع شكل انجماد يافته محلولهاى رقيق اسيديست، كه ريختن آنها در درياى شمال آلمان، طى سالهاى دهه ۸۰ با مخالفتهاى شديد سازمان طرفدار حفظ محيط زيست Greenpeace روبرو شد. بعلاوه منتقدان به اين اشاره ميكنند كه، هنگاميكه بخش بزرگترى از جلبكهاى توليد شده از طريق مصنوعى، غذاى پلانكتونها ميگردند، در مدتى نه چندان طولانى، با نابود شدن پيكر آنها، يا از طريق تنفس و دفع مواد، دى اكسيد كربن بار ديگر وارد جو زمين ميشود. اما بايد متذكر شويم كه، تصميمگيرى در زمينه استفاده از اين فن آورى، به اين زوديها امكان پذير نيست زيرا، تجزيه و تحليل و جمع بندى نتايج بدست آمده از آزمايشهاى انجام گرفته، ابتدا ۲ تا ۳ سال بطول خواهند انجاميد
.

روز جهانى درياها

روز بيست و دوم سپتامبر، روز جهانى درياها ناميده شده است، درياها كه غارت ميشوند، آلوده ميشوند، اما حفاظت نميشوند! نامگذارى يك روز در سال با يك عنوان، شايد براى اين باشد كه حداقل نگاهى هرچند كوتاه و گذرا به چيزى بيندازيم كه شتاب زندگى روزمره آن را از يادمان برده است. دو سوم كره زمين را آبها پوشانده اند. تاريخ زندگى موجودات زنده بر روى كره زمين از درياها آغاز مىشود. اهميت آبها در چرخه حيات مثل اهميت اكسيژن در جو است. تقريبأ يك هشتم مناطق خشك طبيعى كره زمين جزو مناطق حفاظت شده محسوب ميشوند، اما اين آمار در مورد درياها تا يك پنجاهم كاهش پيدا ميكند. تنها يك پنجاهم آبهاى جهان از آلودگى دنياى صنعتى و زباله ها، آسيب لايه ازن و صيد بى رويه آبزيان درامان است. صيد بى‌رويه آبزيان و از همه بيشتر ماهيها زندگى جمعيت بسيارى از موجودات زنده دريااى را با خطرات جدى روبرو كرده است. طبق آمارهاى سازمان تغذيه جهانى FAO در سه چهارم از مناطق ماهى‌خيز جهان نسل بسيارى از آبزيان با خطر انقراض روبرو است. يكى از مناطقى كه در بيست سال اخير دچار آسيب جدى شده است، درياى كاسپين يا خزر است. اين دريا اگرچه در واقع يك درياچه است و با آبهاى آزاد جهان در ارتباط نيست، اما به علت وسعت زياد و داشتن ذخائر نفتى و گونه‌هاى منحصر به فرد آبزى از درياهاى مهم جهان به شمار مى‌آيد. خاويار درياى خزر كه روزگارى به خاويار ايران و امروزه بنام خاويار درياى كاسپين معروف است مرغوبترين و گرانترين خاويار دنياست. خاويار تخم ماهى ماده اوزون‌برون است. متأسفانه صيد بى رويه ماهى اوزون‌برون طى بيست سال اخير، اين گونه را با خطر انقراض روبرو كرده است. جمعيت اين ماهى در اين بيست سال تا نود درصد كاهش پيدا كرده است و بيشترين ميزان آسيب طى پنج سال اخير وارد آمده است. نداشتن برنامه مشخص و عدم تفاهم بين پنج كشور ايران، روسيه، قزاقستان، آذربايجان و تركمنستان در مورد صيد كنترل شده ماهى اوزون‌برون تا آنجا پيش رفته است كه امريكا به عنوان بزرگترين خريدار اين محصول تهديد كرده است خريد خاويار درياى كاسپين را متوقف خواهد كرد. هر چند كه خاويار ايران تحت انحصار سازمان شيلات است و اين سازمان با برنامه‌هايى مثل كنترل صيد در فصل بارورى و پرورش مصنوعى ماهى خاويار سعى دارد گامهاى مثبتى در اين زمينه بردارد، اما آمار سازمانهاى جهانى خبر از تهديدى جدى ميدهد. نكند مرواريد سياه درياى شمال مثل ببر مازندران كه منقرض شده است به يك قصه تبديل شود !