Saturday, October 01, 2005

روز جهانى درياها

روز بيست و دوم سپتامبر، روز جهانى درياها ناميده شده است، درياها كه غارت ميشوند، آلوده ميشوند، اما حفاظت نميشوند! نامگذارى يك روز در سال با يك عنوان، شايد براى اين باشد كه حداقل نگاهى هرچند كوتاه و گذرا به چيزى بيندازيم كه شتاب زندگى روزمره آن را از يادمان برده است. دو سوم كره زمين را آبها پوشانده اند. تاريخ زندگى موجودات زنده بر روى كره زمين از درياها آغاز مىشود. اهميت آبها در چرخه حيات مثل اهميت اكسيژن در جو است. تقريبأ يك هشتم مناطق خشك طبيعى كره زمين جزو مناطق حفاظت شده محسوب ميشوند، اما اين آمار در مورد درياها تا يك پنجاهم كاهش پيدا ميكند. تنها يك پنجاهم آبهاى جهان از آلودگى دنياى صنعتى و زباله ها، آسيب لايه ازن و صيد بى رويه آبزيان درامان است. صيد بى‌رويه آبزيان و از همه بيشتر ماهيها زندگى جمعيت بسيارى از موجودات زنده دريااى را با خطرات جدى روبرو كرده است. طبق آمارهاى سازمان تغذيه جهانى FAO در سه چهارم از مناطق ماهى‌خيز جهان نسل بسيارى از آبزيان با خطر انقراض روبرو است. يكى از مناطقى كه در بيست سال اخير دچار آسيب جدى شده است، درياى كاسپين يا خزر است. اين دريا اگرچه در واقع يك درياچه است و با آبهاى آزاد جهان در ارتباط نيست، اما به علت وسعت زياد و داشتن ذخائر نفتى و گونه‌هاى منحصر به فرد آبزى از درياهاى مهم جهان به شمار مى‌آيد. خاويار درياى خزر كه روزگارى به خاويار ايران و امروزه بنام خاويار درياى كاسپين معروف است مرغوبترين و گرانترين خاويار دنياست. خاويار تخم ماهى ماده اوزون‌برون است. متأسفانه صيد بى رويه ماهى اوزون‌برون طى بيست سال اخير، اين گونه را با خطر انقراض روبرو كرده است. جمعيت اين ماهى در اين بيست سال تا نود درصد كاهش پيدا كرده است و بيشترين ميزان آسيب طى پنج سال اخير وارد آمده است. نداشتن برنامه مشخص و عدم تفاهم بين پنج كشور ايران، روسيه، قزاقستان، آذربايجان و تركمنستان در مورد صيد كنترل شده ماهى اوزون‌برون تا آنجا پيش رفته است كه امريكا به عنوان بزرگترين خريدار اين محصول تهديد كرده است خريد خاويار درياى كاسپين را متوقف خواهد كرد. هر چند كه خاويار ايران تحت انحصار سازمان شيلات است و اين سازمان با برنامه‌هايى مثل كنترل صيد در فصل بارورى و پرورش مصنوعى ماهى خاويار سعى دارد گامهاى مثبتى در اين زمينه بردارد، اما آمار سازمانهاى جهانى خبر از تهديدى جدى ميدهد. نكند مرواريد سياه درياى شمال مثل ببر مازندران كه منقرض شده است به يك قصه تبديل شود !

0 Comments:

Post a Comment

<< Home