جغرافياي سواحل 17

عوامل موثر مورفوژنز آنتروپيك : 1- رژيم آب و هوايي 2- شيب زمين و نقش توپوگرافي 3- جنس سنگ مادر و نوع سازند هاي سطحي 4- نحوهء استفاده از زمين و سيستم هاي زراعي 5- فشار دموگرافيك 6- اقتصاد تجاري 7- بكار گيري تجهيزات مدرن در ارتباط با اقتصاد صنعتي ( همه عوامل فوق در هريك از نواحي قابل بررسي هستند.)[1] فعاليتهاي انسان در سواحل: از دو هزار سا ل پيش با روي هم انباشتن خاك براي جلوگيري از طغيان آب دريا در درياي شمال ، فعاليت و دخالت انسان در سواحل آغاز گرديده است و در حدود 1000 سال است كه از طريق احداث سد به طور مصنوعي از بالا آمدن رسوبات مربوط به مد آب دريا در سطوح بزرگي جلو گيري شده است. تنها در دو قرن 19 و 20 در آلمان حدود 8000 كيلومتر مربع زمين جديد احيا شده است. اخيرا در هلند سطوحي بيشتر از اين مقدرا مورد بهر ه برداري قرار گرفته است. تاسيسات و ساختمان سدهايي كه جزاير را به خشكي متصل كرده اند جابجايي آزادآب ، رسوبات و موجودات زنده در بخش جزر ومدي جلوگيري مي كنند. احداث گابيو نها ، گرابنها ، ايجاد اپي ها ، صخره اي كردن سواحل جزايري كه در معرض امواج مخرب دريا قرار دارند با استفاده از سنگ ، چوب و گاهي فلز در زمره دخالت هاي مصنوعي انسان در سواحل شمرده مي شوند. فشار اقشار مرفه مردم در كشور هاي صنعتي در ايام تعطيلات سبب احداث تاسيات زير بنايي مانند هتلها ، بنادر ، فرودگاهها، خيابانها، تاسيسات ورزشي در مناطق ساحلي سبب مي شود فاضلاب تصفيه نشده به طور مستقيم به پلاژ هاي شنا وارد شوند. براي مدت زمان طولاني برخورد ها و كشمكشها به مردم همجوار در حاشيه درياها محدود مي شد زيرا حق فلمرو يا تملك در محدوده 3 مايلي ( 5 كيلومتري) از خط ساحلي خاتمه مي يافت و دريا ها ي آزاد بعد از آن آغاز مي شد ولي امروزه اين اصل حقوقي بسيار قديمي كنار گذاشته شده است و بر اساس راي سومين كنفرانس حقوق دريايي سازمان ملل متحد براي تمام كشور هاي ساحلي ، اجازه تملك يك منطقه 200 مليل دريايي را به عنوان " منطقه صرفا اقتصادي " تصويب كرده است.[2] از سوي ديگر احداث بناها و خانه هاي مسك.ني بر لبه پرتگاه ، فشار برشي بر مواد تشكيل دهنده پرتگاه را افزايش خواهد داد. اما مهمتر آن كه ، عمل كانال سازي و هدايت سيلاب و آب باران از بامها و معابر به داخل چاهكهاي زهكشي ، مخاطرات زمين لغزه در مواد رويي را در حد قابل توجهي افزايش خواهد داد.[3] درك كامل از ماهيت و موقعيت درياها و سواحل به عنوان فضاي طبيعي و اقتصادي فقط از طريق بررسي فضاهاي دريايي و دستيابي به يك نگرش درباره آنها ميسر مي شود. نگرشي كه علاوه بر جنبه هاي علوم طبيعي و فرايند ها، واقعيات جغرافياي فرهنگي و اقتصادي را نيز شامل بشود و روابط متقابل بينآنها را روشن سازد. در هيچ زماني در طول تاريخ بشر ، فعاليتهاي تاثير گذار در فضا اين قدر متراكم و دراز مدت در فضاي زندگي دريايي به طور گسترده و وسيع موثر نبوده است.با توسعه سريع استخراج نفت و گاز طبيعي و نيز استخراج معادن از خشكي به دريا گسترش پيدا كرد. در اين اثنا توده وسيعي از مردم نيز به اهميت درياها براي تغذيه جمعيت رو به رشد پي برده اند. چندي است كه نزاع هاي چند جانبه اي بر سر منابع دريايي در مكانهاي صيد و در سر ميز هاي مذاكرات بين المللي شروع شده است.آبهاي ساحلي و درياها بيشتر نقش تامين كننده مواد خام معدني و غذايي را دارند و به عنوان فضاي حمل و نقل بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرندتا به عنوان منبع انرژي ، مخزن تامين كننده آب ، مكاني براي گذران اوقات فراغت ، محل دفن زباله هاي اتمي و نيز به عنوان يك فضاي متعادل اكولوژيك.[4]اما به نظر مي رسد در مجموع آنچه تحت عنوان فعاليت هاي انسان در ساحل مطرح شده است، مي توان اين گونه فعاليت ها را به دو دسته فعاليت هاي سنتي و فعا ليت هاي صنعتي طبقه بندي نمود و مزايا و معايب هر يك از اين فعاليت ها را به صورت ليستس از فعاليت هاي زيستي ساكنين سواحل فراهم نمود . در اينجا فقط يك مورد از مضرات فعاليتهاي انساني با عنوان " آلودگي سواحل " مورد بررسي قرار مي گيرد. - كاربرد ژئومورفولوژي در آمايش سرزمين....ص 63[1] -جغرافياي طبيعي درياها....-ص 216 [2] - كاربرد ژئومورفولوژي در برنامه ريزي محيطي....ص 218[3] - جغرافياي درياها..... ص 209[4]